Stabiliteit en continuïteit binnen fruitteelt
Van Maanen werd in mei wethouder in de gemeente Vijfheerenlanden. De voormalige interim-voorzitter van Fruitpact: ‘Met wel weer Agrarische zaken in mijn portefeuille. Ik heb ook hier alweer verschillende keren overleg gehad met fruittelers. Wat betreft Fruitpact heb ik al een overdrachtsgesprek gehad met de nieuwe wethouder Platteland van de gemeente West Betuwe, Joke van Vrouwerff, die mij als bestuurslid van Fruitpact zal opvolgen.’
Ton van Maanen heeft sinds 2014 als bestuurslid de ontwikkelingen binnen Fruitpact op de voet kunnen volgen. ‘Fruitpact is in die periode steeds meer gaan fungeren als aanjager van innovatieve projecten. Duurzaamheid werd steeds vaker het onderwerp van gesprek. Door Fruitpact is de sector ook groter gaan denken. Niet alleen provinciaal, maar ook landelijk en Europees. Het is van belang om projecten op het gebied van innovatie en duurzaamheid van de grond te krijgen met financiële steun van de Europese Unie. Het gaat vaak om grootschalige investeringen voor grootschalige projecten. Nu loopt er bijvoorbeeld een proef met lamellen-zonnepanelen in boomgaarden die niet alleen stroom opwekken, maar die ook al naar gelang de hoeveelheid neerslag en zonlicht open en dicht kunnen en zo kunnen zorgen voor minder gebruik van gewasbescherming, de juiste kleuring en bescherming tegen zonnebrand. We hebben Brussel nodig voor de totstandkoming van zulke projecten die juist hier gerealiseerd worden omdat de sector in het rivierengebied body heeft. Met zulke innovaties kun je blijven investeren in duurzaamheid en automatisering én kostenefficiënt blijven werken. We moeten immers ook de kosten met elkaar in de hand houden. Dat kan met robotisering en automatisering.’
Van Maanen: ‘Ik heb slechts geprobeerd om dat te doen wat we belangrijk vinden voor de fruitteelt. In de eerste plaats moeten we daarbij denken aan voedselzekerheid en -veiligheid. En een fruitteler moet er ook voor kunnen zorgen dat salarissen betaald kunnen worden en ondernemersrisico kunnen afdekken. Het is nodig om de fruitsector voor de lange termijn stabiel te houden, waarbij op tijd geïnnoveerd wordt. Maar wel vanuit een stabiele vooruitgang, waarbij naast innovatie ook gedacht wordt aan duurzaamheid en biodiversiteit. Dat met elkaar samen in evenwicht brengen binnen je fruitteeltbedrijf is bouwen voor de langere termijn en maakt fruitteeltbedrijven geschikt voor de jonge generatie telers. Arbeidsmigranten kunnen we ook niet langer meer zien als alleen maar mensen die het handmatige werk verrichten. We moeten ze opleiden, zodat ze mee kunnen innoveren. Het is voor iedereen belangrijk, dus ook voor alle fruittelers, om kennis op te doen. We moeten wel kunnen blijven concurreren met fruittelers uit bijvoorbeeld Zuid-Tirol.’
De sector is veranderd en zal blijven veranderen. ‘De meikers is er niet meer, en er wordt nauwelijks nog geplukt op ladders met een hoenderik (wilgentenen mandje) in hoogstam kersenboomgaarden. Kersenbomen zijn tegenwoordig zelfs meestal nauwelijks zichtbaar, omdat ze in een soort kassen van fijnmazig net staan, beschermd tegen plagen. Ik heb het heel erg leuk gevonden om mijn bijdrage te leveren aan praktisch uitvoerbare innovaties. Om gezamenlijk te werken met fruittelers en mensen uit het onderwijs en onderzoek.’ Wie de nieuwe voorzitter is, kan hij op dit moment nog niet zeggen. ‘Het moet een onafhankelijke voorzitter zijn, die de verschillende partijen met elkaar weet te verbinden. Binnen Fruitpact gaan we er vooral vanuit dat fruitteeltbedrijven op de toekomst moeten zijn voorbereid. Wat betreft duurzaamheid en arbeid, maar ook het aspect waterbeschikbaarheid speelt door de klimaatverandering een grote rol. In het Westland is het heel normaal dat telers grote waterbassins hebben om water te bergen. Het is niet ondenkbaar dat dat straks ook binnen de fruitteelt gebeurt. De tijd schrijdt voort, de sector moet mee.’